Barbara Hepworth

In Dé Beeldhouwschool, in Amsterdam, vindt het plaats: een theatermonoloog over Barbara Hepworth. “Een leven in beeld”, gebracht door Annemiek Lelijveld. Daar zitten we dan, op een vrijdagavond in een atelier ‘Onder de Bogen’, op een houten stoeltje. Met nog zo’n twintig anderen. Kleinschalig. Gewoon op de wit uitgeslagen stenen vloer. Goed geveegd, voor de gelegenheid. Geen resten steen, geen gruis, geen stof. De bokken bedekt met paarse kleden.

Er staat een stoel en een tafeltje met een fles en een glas, sigaretten, foto’s, een boek. Aan de wand hangen foto’s en wasgoed. Op een bok staat een gepolijste sculptuur met een rond gat. Een lamp schijnt er precies doorheen. En op het witte oppervlak kunnen via een laptop en beamertje beelden geprojecteerd worden.

Het publiek bestaat voornamelijk uit mensen die hier les nemen. Dat kun je aan de meesten wel zien; artistieke types. Een klein publiek. Vriendelijk. Intiem.

Ook het toneel is een intiem gebeuren. Speler en publiek zitten op korte afstand van elkaar, op gelijke hoogte. Dit doet niets aan af aan het spel. Integendeel, het lijkt alsof wij even bij deze bijzondere beeldhouwster op bezoek zijn.
Soms vergeet je zelfs dat hier een actrice aan het woord is. Het voelt zo echt. Zij ís Barbara. Met hoofddoekje, lange witte blouse, zwarte broek. Sigaret. Ze zingt kinderliedjes, spreekt over haar liefdes, haar kinderen, haar twijfels, haar wensen, haar verlangen, en vooral haar werk.

Zij neemt ons in vertrouwen. Maakt ons deelgenoot van haar veelbewogen leven. Een man, een kind. Een scheiding. Een nieuwe man en kinderen, een drieling. Weer een scheiding. Het oudste kind dat sterft. Het voortdurend heen en weer geslingerd worden tussen de moederlijke zorg en de behoefte, of eigenlijk meer de noodzaak om beelden te scheppen. Steeds meer en steeds groter.
En de drang om als vrouw een plaats te veroveren in de weerbarstige mannenwereld van de beeldhouwkunst. De kracht die dat kost en het doorzettingsvermogen zijn bijna onmenselijk. Maar het lukt haar.

Met de witte sculptuur in haar armen danst ze door de ruimte. Zo lijkt het leven licht. Beter gezegd: het schijnt licht. En de steen ook. Het geeft een goed beeld van een sterke vrouw: de lichtheid van het bestaan kan zeer bedrieglijk zijn; ze had het niet makkelijk. Maar je kunt ook een zekere lichtheid brengen in de zwaarte. Uithollen dus, die steen!

Zonder hoofddoek, haar in de war en met bril, is de actrice verteller. Buitenstaander, eigenlijk. Ze toont ons foto’s van sculpturen, vertelt over de gedachte daarachter, de idee.
De tegenwerking ook. De moeilijkheden en de pogingen die te overwinnen. De tijdgeest. Zou een vrouw die zulke enorme stenen, zulke zware boomstammen weet te bewerken, niet haar eigen leven in de hand kunnen nemen, in vorm kunnen dwingen?

Zo komen we stukje bij beetje alles te weten over het verloop van het boeiende en vruchtbare, maar bij tijden ook zeer moeilijke leven van Barbara Hepworth.
One of the greatest.