Meer haren op de tong

OLYMPUS DIGITAL CAMERAEr zijn woorden waar ik een gloeiende hekel aan heb. Duurzaam bijvoorbeeld. Het wordt te pas en te onpas gebruikt. En transparant, ook zo’n duistere uitdrukking. Neerzetten, in: een prestatie neerzetten. Op de kaart zetten, vreselijk: Door deze actie is Zeeland weer op de kaart gezet. O? Was Zeeland verwijderd? En iemand ergens van zijn: Ik ben wel iemand van het vuurwerk. Of: Ik ben niet zo van de spruitjes. De hand op de knip houden, nog zoiets. Zouden de politici en journalisten eigenlijk nog wel weten wat een knip is? Een stukje: dat geeft toch wel een stukje dankbaarheid. Dat gaat’m niet worden…… Brrr. Op de buis. Hoezo buis? Zo’n televisietoestel heeft bijna niemand meer. Van muziek wordt er nog steeds gezegd: op de plaat gezet. Er zijn zelfs al bijna geen cd’s meer te krijgen.

Gloeiende hekel of niet, feit blijft dat de taal verandert. Taal leeft. We spreken al lang niet meer zo als honderd jaar geleden. Er zijn veel nieuwe woorden bij gekomen. Er zijn woorden verdwenen.
Taal is ook moeilijk. Je bent al gauw geneigd datgene wat je hoort, te gebruiken. En vooral populaire taal van populaire mensen. Dus is het zaak kritisch te blijven: hoor je wat je zegt? Klopt het? Of praat je iemand die je bewondert na, omdat je denkt dat diegene het wel weet of omdat het interessant klinkt?

Er worden nog steeds oude uitdrukkingen gebruikt. Ook door journalisten. En zij weten vaak niet waar de klepel hangt van de klok die ze hebben horen luiden. De vraag is zelfs of zij nog wel weten wat een klepel is. Goed gebruik van de Nederlandse taal is zo belangrijk: er zou veel meer aandacht besteed moeten worden aan het vak Nederlands op school, op de opleiding. Goed formuleren, niet zomaar wat zeggen. Om blamage te voorkomen een spreekwoordenboek gebruiken is ook geen overbodige luxe lijkt mij.

Toch levert al dat kromme gepraat wel weer stof voor een blog. Gelukkig kunnen we erom lachen.
Hier volgt de oogst van een half jaartje verzamelen:

– Ik heb het zo goed als kwaad proberen te volgen
– Ik interesseerde me er altijd voor
– Wat me mateloos aan u irriteert (Er moest van een scherm worden voorgelezen: Wat me mateloos aan u intrigeert)
– Zinloos weer (Herman van der Zandt, gewoon leuk dus)
– De integriteit van de burgemeester van Maastricht is verder in het gedring gekomen
– Er is bij mij een soort van snaar geraakt (daar ben ik allergisch voor, die uitdrukking: soort van)
– Na enig zoeken vind ik ze toch terug in het struikgewas (Terugvinden, je hebt het al een keer eerder gevonden?)
– Zo tragisch dat die man zijn zoon is verloren (Nee, door goed zoeken in het stuikgewas zul je die zoon niet vinden. Deze man heeft zijn zoon verloren. Voorgoed dus)
– De maximale afstand waarop ik mag komen (Bedoeld werd: de minimale afstand)
– De langer we hier zitten de beter we beseffen wat we aan het doen zijn
– Dat moeten we allemaal niet steeds uit het oog verliezen (Allemaal, of met zijn allen, of met elkaar, door politici gebezigd, brrr)
– Het weer is bijna net zo mooi als de muziek van Beethoven (Prachtige uitdrukking, Marco Verhoef?)
– Het drama wat daarna heeft voltrokken
– Het was zo’n waanzinnig kippenvelmoment toen hij wegreed (Weer zo’n fijn ‘moment’..)
– En die kunst was allemaal endartet (Bedoeld werd natuurlijk: entartet, maar de d werd duidelijk uitgesproken. Net zo iets als omweer, omkruid)
– Er moeten talrijke maatregelen gebeuren
– Ik werd een beetje beu van al die verhalen over…..
– Meer haren op de tong krijgen
– Om een lans te steken
– Een visuele cirkel de verkeerde kant op
– De vlammen werden aangejakkerd
– Het kerkbestuur, die er heel erg van geschrokken zijn
– De anti-homo-wet heeft roet in het feestje gegooid
– Ik heb al een tijdje gehoord..
– Ze leven er allemaal naar uit
– Nokia wordt overgenomen door Microsoft. Herman van der Zandt: “Heel Nokia? Nee, een klein gedeelte blijft behouden.” (Heerlijk, die man. Hij kent zijn klassiekers)
– Als ze door de poort rijden is links het torentje van de minister president (En als ze niet door de poort rijden, waar staat het torentje dan?)
– Gebaseerd naar een boek
– Een mooi debat neerzetten
– Dat heeft ertoe gezorgd
– Het loopt nog niet helemaal synchroom (Familie van immuum?)
– Keiharde gewinterde terroristen
– Ik voel me een beetje alsof ik in een wagentje in een achtbaan zit, die omhoog wordt gehijst (Een wagentje die? Gehijst? Robbert Dijkgraaf! Maar hij weet dan weer wel moeilijke materie helder uit te leggen.)
– Gemeentes hebben moeite hun budget aan elkaar te knopen
– Visa versa
– Dat is voor mij die emotie (O, dat verfoeilijke woordje ‘die’!)
– Ik kan me voorstellen dat het voor iemand als jou… (Frans Bauer, ach….)
– Alles waar je je eigen aan irriteerde (Frans Bauer, idem….)
– Een schilderij staat al jaren bovenop mijn lijstje (Ik zou dat schilderij ín dat lijstje willen hebben)
– Het kanaliseert zich heel erg uit
– Zolang alles goed gaat, is er niets aan de hand

En zo is het maar net…….

——————————————————————————————————————-
De foto komt van het internet

De eerst serie merkwaardige uitdrukkingen staat in:
De beschuldigde vinger: http://wp.me/p36K0e-a6

47 gedachten over “Meer haren op de tong

  1. Je hebt er heel wat verzameld. Ik ben het wel met je eens hoewel ik mezelf er ook op betrap dat ik verkeerde zinnen schrijf soms. Sterker nog, ik durf bijna geen reactie te schrijven zonder bang te zijn het fout te doen ;). Zelf lees ik mijn stukken die ik voor de krant schrijf altijd hardop, dan haal ik er vaak nog veel kleine dingen uit . Het blijft een moeilijke taal met al die veranderingen ook. En taal mag bewegen van mij. Ik doe iedere dag mee aan Beterspellen dat zou verplicht moeten zijn op school. Ik leer daar nog steeds van.

    • Gewoon schrijven en reageren hoor! Ik vind het alleen vaak zo stom van mensen die zo op de voorgrond treden en zoveel pretenties hebben, dat ze van die suffe dingen zeggen. Jij bent journalist? Welke krant?
      Toen ik nog voor de klas stond deed ik elke dag Beter Spellen met de kinderen van groep 8. Met de zwakkere leerlingen Beetje Spellen. Ze vonden het leuk en het werkte ook!

  2. schitterende lijst 🙂

    Het woord “transparant” is inderdaad een eng woord. Dit komt omdat het orthogonale betekenissen heeft in het figuurlijke gebruik.
    iets transparant(er) maken: meer licht (en dus duidelijkheid) creëren in vage en duistere zaken (zoals woekerpolissen).
    iets transparant laten: iets bewust onduidelijk en abstract laten.

    Heerlijk, taal. Ik krijg er nooit genoeg van!

  3. Ze zijn “Geen knip voor de neus waard”. 😉

    Helaas ben ik de taal in geschrift ook niet altijd machtig, maar het interesseert me geen moer 😉

    Nou ja af en toe wel…hoofdzaak men kan er een mouw aan breien hahaha

    • Ach Laura, wat maakt het uit. Je schrijft erg leuk en recht uit het hart. En ik lees je stukjes graag.
      Het gaat mij meer om mensen die vinden dat ze heel wat zijn en toch de plank zo vaak misslaan. En ik vind het hoofdzakelijk grappig!

      • Corline dat had ik begrepen daarom ook van mij met een dikke 😉 Moest lachen want bij mij staat ook iets waarvan ik weet dar het “gooit” moet zijn maar dan kom ik niet uit met mijn rijm 😛

        Toch ben ik het qua spraak en schrift met je eens als het om de “wil het wel personen gaat”. 😀

    • Als je ‘die’ gebruikt als aanwijzend of betrekkelijk voornaamwoord, zul je mij niet horen klagen. In dit geval, en zoveel meer gevallen als je bijvoorbeeld naar sporters luistert, wordt het gebruikt in plaats van het lidwoord. Hier had het gewoon: de emotie moeten zijn, zonder die(!) akelige nadruk. Iedereen mag er van vinden wat hij/zij wil hoor, maar ik vind het in elk geval afschuwelijk.

  4. Jaaaa, geweldig, deze lijst! Ik irriteer (!!!!) me er ook wel eens aan hoor, als ik op tv of radio mensen dingen hoor zeggen waarvan ik denk: ‘je zou toch echt beter moeten weten’. In het kader van ‘die’ hoor ik ook standaard deze klassieker om me heen: ‘Er was een meisje en die ging naar de film’ (of stad of wat dan ook). Je hoort zelden mensen zeggen: ‘er was een meisje dat’. Zo raar! Slaap lekker straks!

  5. En zij weten vaak niet waar de klepel hangt van de klok… ‘die’ …ze hebben horen luiden. In Italië is het een traditie om een geluidsbox in een kerktoren te hangen die klokgeluiden produceert, – zonder klepel klokt de klok vrolijk voort. De klok klepelt de klepel.En zij weten niet waar de klepel hangt? Het gebuurt, het horen van een klok zonder de klepel geluid maakt.

    In Portugal dito. Géén geld voor een kerktorenklok.

    In Spanje heb je een hamertje die op een klok slaat, maar helaas de klepel of hamer maakt het geluid niet, dat doen ze beiden. Om héél eerlijk te zijn, de klepel of de hamer raakt de klok niet. (Natuurkundig)

    Soit.We weten nooit waar de klepel hangt en daarom weet ik vaak wat je bedoelt.

    gr

    • In Griekenland werd in de paasnacht niet alleen de klok geluid (met klepel!) maar ook ritmisch op een dikke balk geslagen; jongens hoog in de toren leefden zich daar helemaal op uit. Dan heb je het in eigen hand 😉

  6. Ik erger mij aan nutteloze nieuwberichten, twee, één gisteren, één vandaag.

    In Groningen is een man doodgeschoten. De identiteit van het slachtoffer of het motief is onbekend.
    Nou, breng het dan (nog) niet zo hijgerig.

    Vandaag is een helicopter neergestort. Het waarom is nog onduidelijk.

    Idem.

    • Nieuws om het nieuws, zonder nadenken. Ook erg: zogenaamde ooggetuigen die op de radio in het nieuws aan het woord komen. Om onnieuws kracht bij te zetten. En men snapt niet hoe dit het juist ontkracht.
      Ik hoor nu net, as we speak, op het nieuws de staatssecretaris van onderwijs, Sander Dekker – die een proef met tweetalig onderwijs op basisscholen heeft bedacht – zeggen dat de leerlingen het Engels “in de vingers moeten krijgen”. Slaat ook weer nergens op. Bovendien, ik kom uit het basisonderwijs en weet uit ervaring dat leerkrachten het Engels zeker niet “in de vingers hebben”. Van de regen in de drup. Maar die uitdrukking kent S.D. vast niet……
      Kommer en kwel, maar we blijven lachen!

  7. Op de Mavo haalde ik met moeite een 4 voor Nederlands. Door het internet is het de laatste jaren behoorlijk verbeterd, maar ik moet nog steeds erg opletten. Toch hoor ik ook allemaal dingen die niet kloppen. Als grap leuk, maar als het niet als grap bedoeld is tenenkrommend. Voorheen had ik vooral veel moeite met Nelie-Smit-Kroes-Peper. Die had het steeds over prijskaartjes die aan tunnels hingen. En dan denk ik echt aan zo’n klein kartonnen prijskaartje, dus zoeken waar die aan de tunnel hangt.

    Loonstrookje en spoorboekje is tegenwoordig ook onzin. Mensen krijgen gewoon een loonbrief op een A4 en daar is geen strook in te herkennen. Het spoorboekje wordt volgens mij al jaren niet meer gedrukt.

  8. Neelie Smit Kroes maakte het jaren geleden al bont door te zeggen: ”Bij de wilde spinnen af” en ”Van de Gekke”als ze zich ergens aan ergerde.Toch heeft ze het nog ver geschopt.

  9. Wat heb jij er veel gevonden en eerlijk is eerlijk, jij bent zo goed in taal, ik zie bij veel niet de fout.

    Ik heb er een uit eigen gezin. Mijn jongste zoon bijna 17 had het over: MET EEN SCHONE LIJN BEGINNEN. Hij dacht dat het om een waslijn ging, zo schattig en dat voor een kind in deze tijd, wat weet hij van een een inktpot, van een klein bordje waar op geschreven werd, van geen tv, pc en radio?

    • Fantastisch! Ik vind het trouwens heel logisch, wat jouw zoon zegt. Aan een volle waslijn kun je geen verse natte was hangen. Houd hem erin, zou ik zeggen!

  10. Waar ik mij aan erger – mijn reactie boven was natuurlijk een taalspel – is dat de woordeN nieT goed wordeN uitgesprokeN. VreselijK. Luister naar een nieuwslezer en ik heb mijn portie weer gehad.

    • Ik houd van taalspelletjes!
      Ja, en de s als z en andersom. Dat weermeisje bij de NOS (of hoe heet dat tegenwoordig) is niet om aan te horen. Die mompelt en murmelt er vrolijk op los. Had mijn dove vader nog geleefd, hij had haar onmogelijk kunnen volgen….

  11. Wat mij met afgrijzen vervult zijn liedteksten van Nederlandstalige popartisten.
    Het Zeeuwse Bløf bijvoorbeeld, Acda en de Munnik, Marco Borsato, e.v.v.a.
    De tekst van het Koningslied was een waarachtig dieptepunt, moeilijk te overtreffen lijkt mij.
    Triest.

    • O, ik dacht dat ik de enige was. Liedjes schrijven zonder kennis van zaken en met het rijmwoordenboek in de hand. Dat koningslied!!! Gelukkig was ik toen met vakantie.
      Is de verkoudheid afdoende bestreden?

  12. Geweldig stuk. Nu goed op mijn taalgebruik letten opdat er geen germanisme, pleonasme of andere akelige dingen in mijn zinnetjes staan. Ehhh… ja, laatst hoorde ik iemand zeggen: eind december, eindelijk gaan de uren weer langer worden.’ (bedoeld werd uiteraard dat de ‘s-avonds langzaamaan wat langer licht is.
    En ik heb zoiets van…. daar erger ik me ook aan. Populair taalgebruik dat de taal alleen maar ingewikkelder maakt. Je moet dergelijke termen eens trachten te vertalen. Ik heb ook nog steeds een hekel aan het woordje ‘gewoon’ zoals dat te pas en te onpas werd gebruikt in de jaren zeventig.

    Enfin, je hebt gelijk. Het is natuurlijk vechten tegen de bierkaai. Maar soms moet het er even uit, die onvrede. Vandaar dat ik ook zo’n onbedwingbare drang heb jouw rijtje aan te vullen.

    Nu houd ik er gewoon mee op 🙂

    • Haha, vanmiddag werd ik gebeld door iemand van Unicef (terwijl ik me ooit heb laten registreren in het bel-me-niet-register; na het telefoontje maar weer ververst. Wil best doneren aan deze instantie, maar wel wanneer ik het zelf bedenk en beslis), maar zij had het over: een stijgende lijn naar beneden…… Een signaal afgeven, dat had ik geloof ik nog niet vermeld. Hoe erg is dat! En die uitdrukking vind ik ook niet kunnen. En deze ook niet. 🙂

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s